Nałęczów przełomu dziewiętnastego i dwudziestego wieku miał tradycję dużej aktywności politycznej, prowadzonej przeważnie w ukryciu przed władzami zaborczymi. Bolesław Prus pisze o Nałęczowie, że jest "miniaturą naszego społeczeństwa i jego porozbiorowych dziejów". Działalność polityczno-społeczna oraz oświatowo-kulturalna, prowadzona w Nałęczowie w szczególności na początku XX wieku, sprawiła, iż o miejscowości tej było bardzo głośno w społeczeństwie.
"W tym czasie w środowisku ziemianek skupionych w Lubelskim Stowarzyszeniu Ziemianek narodziła się idea kształcenia młodych kobiet ze środowisk wiejskich. Polskie ziemianki były kobietami wykształconymi, znającymi języki obce i bywałymi w świecie. Mówiły one o potrzebie budzenia ducha narodowego wśród ludu, o konieczności rozwoju ekonomicznego kraju, o rozwoju gospodarstw rolnych, o poprawie higieny na wsiach oraz polepszeniu warunków życia. Zamierzenia te ziemianki realizowały poprzez zakładanie szkół, przedszkoli, muzeów, bibliotek, a także wydawanie publikacji." [J. Babinicz-Witucka]
W 1908 roku otwarta została w Nałęczowie szkoła, której pierwsza nazwa brzmiała: "11-miesięczne Kursy Gospodarstwa Do mowego dla Córek Drobnych Rolników", co w dużym stopniu odzwierciadlało program i działalność szkoły. Szkoła ta powstała dzięki pasjom oświatowym oraz fascynacją kulturą ludową ziemianek, a jej program wdrażał wiedzę, dyscyplinę, systematyczność i dobrą organizację pracy. Uczestniczki kursów uczyły się nie tylko być idealnymi żonami i matkami, ale też Polkami patriotkami.
Nauka i tradycje szkoły są żywe do dziś, choć często nieświadomie używane. Do dziś funkcjonujące w gminie Nałęczów koła gospodyń wiejskich zostały założone przez nauczycielki i uczennice dawnej Szkoły Ziemianek, istnieje tradycja haftu opartego na wzorach szkoły, wiele praktyk i przepisów kuchennych było wdrażanych w szkole. Świadomość zasług ziemianek dla Nałęczowa każe nam udokumentować postawy obywatelskie założycielek i bogatą historię szkoły poprzez zorganizowanie obchodów 100-lecia Szkoły Ziemianek. Przywrócenie pamięci historii niezwykłej szkoły zawdzięczamy nałęczowskim regionalistom oraz instytucjom, koordynacje obchodów przejęła Lokalna Organizacja Turystyczna "Kraina Lessowych Wąwozów".
Zapraszamy Państwa do wspólnego świętowania poprzez odwiedzanie wystaw i udział w imprezach organizowanych w związku z obchodami. Szczegóły obchodów znajdą Państwo na planszach rozstawionych w mieście oraz w gazetce obchodów "Sezon na Nałęczów".